KITAB KUNING

CATATAN DARI "PENARIK BECA"

Bila Ustaz Nik Abduh Nik Abdul Aziz mempopularkan istilah ulama mee celup, saya teringat kata-kata salah seorang tuan guru yang pernah menjadi Ahli Majlis Fatwa Perak, Almarhum Tuan Guru Haji Mat Saman Kati.

Sejak dari zaman sekolah menengah hinggalah saya meninggalkan Matang kampung saya untuk cari makan di Kuala Lumpur pada tahun 1978, saya sentiasa berusaha untuk tidak ketinggalan mendengar (mendengar bukan belajar) orang belajar agama dari Tuan Guru tersebut di masjid yang saya mampu pergi di dalam kawasan Bukit Gantang hinggalah ke Taiping dan surau Tuan Guru Haji Mat Saman di Batu 4, Kamunting - tidak jauh dari kem puaka tempat menahan orang tanpa bicara.

Antara tempat Tuan Guru Haji Mat Saman mengajar ialah semasa ijtima' ulama bulanan di surau Tuan Guru Haji Ahmad di Sungai Petai. Tuan Guru Haji Ahmad juga adalah Ahli Majlis Fatwa Perak. Seingat saya, keilmuannya lebih disegani dari Tuan Guru Haji Mat Saman. Tuan Guru Haji Ahmad ialah ayah kepada Ustaz Idris Ahmad, kini Ahli Jawatankuasa PAS Pusat.

Di Sungai Petai, saya berpeluang mendengar orang belajar agama (saya ulangi lagi, saya tak belajar, hanya mendengar orang belajar sahaja) dari beberapa guru lain termasuk Tuan Guru Haji Ahmad sendiri, Ustaz Abdul Wahab Changkat Ibol dan Prof Madya Datuk Saleh Ahmad (abang Ustaz Idris).

Pada waktu itu, saya sangat mengkagumi Ustaz Saleh kerana kepetahannya mengajar. Saya diberitahu, Ustaz Saleh sangat luas ilmunya. "Mutammimah dalam kepala dia," kata seorang ustaz kepada saya. Apa menatang Mutammimah manalah aku tau!

Rupa-rupanya kitab nahu Arab. Sejak itu, saya percaya sangat Ustaz Saleh mempunyai Ilmu Alat yang hebat untuk mengajar agama.

Kutu macam saya jangankan kitab tu, Matan Jurumiah pun tak habis. Pernah saya cuba-cuba belajar dengan Alahyarham Pak Ngah saya - ustaz kampung macam adiknya, Allahyarham pak saya. Mula-mula saya tak berani tuang (ponteng), takut kat Pak Ngah saya. Takut dia marah. Lama-lama tak larat, aku belah jugak!

Mana nak larat, takat bab pertama pun terkincit-kincit nak hafal "al-kalamu hual-lafdhul murakkabbu bil mufidu.."

Lama-lama, dok fikir-fikir kalau dok kilik celah ketiak kitab Matan Jurumiah tu sampai kitab berbau ketiak, ketiak berbau kitab, baik aku cabut. Bukan saja lari dari mengaji, kalau ternampak Pak Ngah saya pun, saya mesti lari takut dia nampak saya. Jahat daripada belasan tahun lagi aku ni!

Bila berlaku Peristiwa Memali dan saya mendengar Tuan Guru Haji Mat Saman banyak mengecam PAS ketika itu, saya tak berminat lagi dengannya sehinggalah Mat Sabu memberitahu saya "aku dah banyak kali dah ceramah di surau tok guru hang". Terkejut saya. "Bila dia patah balik kat PAS?" saya tanya Mat Sabu. Saya tak ingat apa kami bersembang lepas tu.

Paling akhir sebelum dia kembali ke pangkuan Kekasihanya Yang Mana Berbelas Kasihan, saya dengar Tuan Guru Haji Mat Saman nak buat kenduri sembelih lembu di suraunya sempena ceramah Mat Sabu di situ.

Laa.. ke mana pulak saya melalut ni!

Yang saya nak cerita ialah rungutan Tuan Guru Haji Mat Saman terhadap pelajar-pelajar agama yang menurut beliau belajar pakai "silibus" (syllabus), belajar tebuk-tebuk. "Bila kita tanya hukum, depa mengagau-gagau nak jawab," lebih kurang begitulah rungutannya.

Tengah hari semalam, saya berpeluang makan tengah hari dengan dua orang anak ulama yang mengaji tadah kitab di Masjidil-Haram.

Saya pun bangkitkan apa yang saya dengar dari Tuan Guru Haji Mat Saman. "Betui, ayah ana pun ada kata gitu. Dia pernah kata, (ulama tebuk-tebuk atau ulama silibus) takat bersyarah boleh la. Suruh bagi tau hukum, terketaq-ketaq," kata ustaz itu yang ayahnya Ahli Majlis Fatwa negeri.

Kenyataan beliau disokong oleh seorang lagi anak tuan guru yang juga makan bersama saya semalam. Dia seorang tokoh korporat. Mereka lalu menceritakan panjang lebar perkara-perkara yang saya tak pernah dengar.

Bila balik, saya terbaca pula berita Malaysiakini semalam (29/4/09) bertajuk "PAS: 'Mi celup' lawan 'Mi goreng'". Saya lalu membuat keputusan dalam hati, di Malaysia ni tak ramai ulama mi goreng yang menurut Haji Khalid Samad "lama dalam kuali".

Yang banyak ialah ulama tebuk-tebuk, ulama silibus.